امنیت عقیدهقرآن با تکیه بر اختیاری بودن پذیرش عقیده و دین ، اجبار انسانها را در این زمینه نفی می‌کند:«لا اِکراهَ فِی الدِّین». ۱ - تبین آیه لا اکراهاین آیه با توجه به تأکید فراوان قرآن بر اصل توحید و تلاش پیامبر بر بنای جامعه توحیدی و زدودن مظاهر شرک از آن، محور مجادلات فراوانی میان مفسران قرار گرفته است برخی با این پیش فرض که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم عرب را بر پذیرش اسلام مجبور کرد این آیه را منسوخ می‌دانند؛ ولی برخی دیگر معتقدند آیه مذکور نسخ نشده و درباره اهل کتاب است که با پرداخت جزیه از پذیرش اجباری دین رهایی یافتند و بت‌پرستان به پذیرش دین وادار شدند. [۳]
مجمع البیان، ج ۲، ص ۶۳۱.
[۴]
تفسیر قرطبی، ج ۳، ص ۱۸۲-۱۸۳.
۱.۱ - نظر علامه طباطباییعلامه طباطبایی به‌رغم پذیرش انحصار نجات و رستگاری در عقیده توحید ، با استناد به این آیه تحمیل دین و عقیده را مجاز نمی‌شمرد. ۲ - جنگ با کافرانو منظور از جنگ با کافران را در آیه ۱۹۳ بقره تنها برای دفع فتنه می‌داند. [۸]
المیزان، ج ۲، ص ۶۲.
۳ - آیین حقاز نظر قرآن کریم، آیین حق برای همگان روشن معرفی شده:«قَد تَبَیَّنَ الرُّشدُ مِنَ الغَیِّ» و پذیرش یا رد آن به اختیار افراد واگذار شده است:«فَمَن شاءَ فَلیُؤمِن ومَن شاءَ فَلیَکفُر» و این امر به سود یا زیان آنان می‌انجامد:«فَمَنِ اهتَدی فَاِنَّما یَهتَدی لِنَفسِهِ ومَن ضَلَّ فَاِنَّما یَضِلُّ عَلَیها وما اَنا عَلَیکُم بِوَکیل» و وظیفه پیامبر تنها تبلیغ آیین حق و نه اجبار مردم بر آن است. ۴ - مشرکان جویای حقیقتقرآن به مشرکان جویای حقیقت نیز امان می‌دهد و از پیامبر می‌خواهد تا کلام خدا را اگر خواستند برای آنان بخواند و در صورت عدم پذیرش دین حق آنان را با امنیت کامل به سوی قومشان باز گرداند. [۱۲]
جامع البیان، مج ۶، ج ۱۰، ص ۱۰۳
۵ - جدال با مخالفاندر آیاتی از قرآن به موضوع جدال با مخالفان سفارش شده که توجه به توصیه قرآن به استفاده از نیکوترین شیوه در مناظره با ایشان:«و جدِلهُم بِالَّتی هِیَ اَحسَنُ» نشان دهنده آزادی و امنیت عادلانه افراد در بیان معتقدات و نقد و بررسی آن است آیه «فَبَشِّر عِباد اَلَّذینَ یَستَمِعونَ القَولَ فَیَتَّبِعونَ اَحسَنَه» از وجود زمینه برای طرح افکار و عقاید گوناگون در فضایی مناسب حکایت دارد. ۶ - پانویس
دائرة المعارف قران کریم جلد چهارم، برگرفته از مقاله "امنیت ایمنی و آسودگی از تهدیدهای فردی و اجتماعی" |